Prinsjesdag, stijgende kosten en het effect daarvan (blog)
Eindjes aan elkaar knopen
Afgelopen week was het weer Prinsjesdag. Tijd voor de Koninklijke rijtoer door Den Haag, de Troonrede van de Koning en de presentatie van de begroting voor het komende jaar. Het hoofdthema was natuurlijk de stijgende kosten en het effect daarvan, op met name huishoudens. Dagelijks hoor ik om mij heen hoe zwaar mensen het hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, met name wat betreft de energierekening.
Verdubbeling van aanvragen
Ook als voorzitter van het Nationaal Fonds Kinderhulp zien we een verdubbeling van het aantal aanvragen op dit moment, voor basiszaken als kleding, schoenen, schoolspullen en een fiets. Het is dan ook goed dat het kabinet maatregelen neemt om de koopkracht van huishoudens te stimuleren. Zo worden de minimumlonen per 1 januari met wel 10% verhoogd, stijgt de zorgtoeslag, daalt de inkomensbelasting, komt er een prijsplafond voor energie en ontvangen minima ook volgend jaar weer €1300 tegemoetkoming. Daar bovenop komt nog dat een aantal gemeenten ook zelf nog actie onderneemt. Zoals de gemeente Arnhem, die een extra bedrag van €250 uitkeert aan inwoners met de kleinste portemonnee.
Opgroeien in armoede
De vraag is of dit genoeg is. Volgens berekeningen van het CPB gaan veel mensen er door deze maatregelen volgend jaar in koopkracht op vooruit. En zeker het prijsplafond zal zorgen voor minder slapeloze nachten, helemaal wanneer dit gepaard gaat met energiebesparingen van de gebruikers zelf. Maar het gaat hier toch vooral om incidentele maatregelen en het is geen structurele aanpak om armoede en ongelijkheid in ons land tegen te gaan. Ook na de maatregelen groeit nog steeds 6,8% van de kinderen in Nederland op in armoede en wordt de maatschappij alleen maar ingewikkelder, terwijl er 2,5 miljoen laaggeletterden zijn. Zonder dat we ervoor zorgen dat de volgende generatie gelijke kansen heeft en we vol inzetten op met name onderwijs, waarin ook digivaardigheden, omgaan met geld en je weg vinden in de huidige maatschappij een rol krijgen, zal incidenteel geld om problemen op te lossen nodig blijven.
Ondernemers
Daar komt nog bij dat de inflatie zomaar verder kan oplopen waardoor prijzen alleen maar gaan stijgen. Want huishoudens worden door het kabinet wel geholpen maar ondernemers nog niet. Sterker nog, die hebben deze Prinsjesdag te horen gekregen dat een deel van de rekening voor het steunpakket bij hen komt te liggen, door hogere belastingen en de verhoging van het minimum loon. Dit vanuit de gedachte dat bedrijven genoeg verdienen om deze kosten te betalen. Een aantal zal dat zeker kunnen. Maar bij die bedrijven werken niet zoveel mensen met een minimumloon en die verbruiken ook niet heel veel energie.
Energie intensief
Neem ons eigen bedrijf: Scalabor. Wij zijn een sociaal ontwikkelbedrijf met als doelstelling zoveel mogelijk mensen naar zo passend mogelijk werk te helpen. Daarbij is het geen zaak om zoveel mogelijk winst te maken maar wel om onze eigen broek op te houden. Sinds onze oprichting vijf jaar geleden, maken we elk jaar een klein beetje winst dat we vervolgens herinvesteren of toevoegen aan het eigen vermogen. Maar met een tuincentrum, een fabriek en een kwekerij – allemaal energie intensief – stijgt onze energierekening volgend jaar met bijna €1,4 miljoen.
Hoe?
En omdat de huren verhoogd worden met een indexatiecijfer waar ook de hogere energieprijzen in door werken, betalen we volgend jaar ook €200k meer huur. En dan heb ik het nog niet eens over de 10% verhoging van de salarissen van een deel van onze medewerkers. Hoe denkt het kabinet dat wij dit soort extra kosten kunnen betalen zonder steun? Zijn wij die brede schouders die de rekening van de extra koopkrachtmaatregelen maar moeten betalen? Gelukkig hebben we wat eigen vermogen opgebouwd in de afgelopen jaren, pakken gemeenten de loonsverhoging op en hebben we een gedeelte van ons pand aan de Driepoortenweg al leegstaan, wat energiekosten bespaart. Ook komt een van de vastgoedeigenaren ons tegemoet. De verwarming zal ook bij ons overal een paar graden lager worden gezet (truien aan!) en we ontkomen er niet aan om óók onze prijzen te verhogen. Maar ook na al deze maatregelen is steun vanuit het Rijk noodzakelijk.
Verder van huis
Het kabinet geeft aan dat ze op dit moment hard werken aan een pakket om ook ondernemers tegemoet te komen in de kosten. Ik ga ervan uit dat dit gebeurd, want het kan toch niet zo zijn dat het effect van de steun aan huishoudens is dat prijzen alleen maar verder stijgen? Of dat ondernemers hun bedrijf moeten staken. Dan zijn we nog veel verder van huis.
